Hoe nu verder - met daarbij een zeer verontrustend schrijven van een decaan

Ruim drie weken geleden kwam het NRC H'blad met het artikel dat het begin was van dit blog, het begin ook van een rondgang langs de faculteiten door het CvB. In die weken is veel gebeurd. Ikzelf heb tientallen brieven en briefjes gekregen, meer bemoedigingen, een paar verwijten. Het CvB zal ondertussen ook wel een inventarisatie gemaakt hebben van knelpunten - al heb ik die nog niet gezien. De vraag is nu: hoe verder? Laten we (d.w.z. CvB, docenten, medewerkers, ondergetekende) de zaak doodbloeden en gaan we gewoon door waar we gebleven waren na hier en daar een schroefje aangedraaid te hebben? Of gebeurt er iets? Zo ja, waar, door wie, wanneer?


Waarom doe je dit, is mij in afgelopen week door een aantal mensen gevraagd - mensen die me dierbaar zijn & die ik hoog heb. Pas op dat het geen obsessie wordt, zeiden anderen. Denk je nu echt dat je iets kunt veranderen? Dat soort vragen & opmerkingen. Een reactie c.q. antwoord hierop is niet eenvoudig. Een van de redenen dat ik dit doe is omdat de problematiek van wankele organisaties me net zo fascineert als die van politieke ontsporingen. Ik schreef daar veel over en zal er opnieuw over schrijven. Een andere reden is dat ik uit de grond van mijn hart meen dat het ook in dit geval beter kan. Belangrijk is ook dat ik weet dat ik niet alleen voor mezelf spreek - want namens velen die om verschillende redenen verkiezen hun mond te houden. Verder is het zo dat ik in openheid, transparantie, debat e.d. geloof en weiger dat geloof op te geven. Ook vind ik optimisme, ondanks mijn natuurlijke scepsis, een morele plicht. Zo is er meer - en dan ben ik het belangrijkste nog 'vergeten': onze studenten.

Ik ga hier niet tot Sint-Juttemis mee door. Er komt een eind aan, ooit. Maar niet voordat ik voor mezelf glashelder heb wat het probleem is en ook in kaart heb gebracht hoe we dat zo goed mogelijk zouden kunnen oplossen. Ik vermoed dat mijn ideale oplossing (: een radicale decentralisatie en een centralisatie/ uniformering alleen in die gevallen waar het echt niet anders kan) een stap te ver is want impliceert dat te velen van de huidige portemonnee-houders hun greep moeten opgeven. Dat zullen ze niet doen. Daarvoor is revolutie nodig. Die zal niet komen. Maar misschien zijn er minder radicale en eveneens goede oplossingen. Daarover wil ik nadenken, praten, schrijven, in de hoop iets te kunnen bijdragen.

Hoe dan ook, voorlopig ga ik door, temeer omdat er nog steeds verhalen binnenkomen die te erg zijn voor woorden. Ze gaan eigenlijk allemaal over hetzelfde - al kost het me, nogmaals, moeite 'dat ene en zelfde' goed en helder te omschrijven. Maar het komt, nog even, geduld. Zie bijv. wat ik al schreef over centralisatie en vertrouwen.

Een van die verhalen kwam vandaag, van iemand die duidelijk evenmin bang is en me dan ook toestemming gaf de tekst te citeren. Bij deze:

Als studentendecaan zijn wij ook ontvlochten en horen nu bij HU-Diensten. We hadden een Platform Studentendecanen wat als één van de weinige HU-brede gremia goed functioneerde. Wij waren al bezig met meer afstemming en efficiënter werken. Maar toen wij onder HU-diensten vielen kregen wij opeens met onderstaande zin te maken die in onze handleiding RGW-gesprekken stond: 'zeker ook positief uitdragen van de veranderingen binnen HUD' [verdomd, het staat er echt, ik/cvdh heb het document ergens uit de grote HU-bak weten te vissen, zie de vette passage]. Destijds vonden wij dit een zin die niet kan, repressief werkt en angst voor klokkenluiders uitstraalt. Nu ik de zin in het tumult van de laatste tijd lees denk ik 'valt wel mee'. Kun je nagaan hoe je gewend geraakt bent aan de sfeer/cultuur. 

Met pijn in mijn hart moet ik zeggen dat het voor 20% onze studenten er niet goed uit ziet. Bij ons komen de studenten met ziektes, handicaps, bijzondere omstandigheden van zeer ernstig levensbedreigende tot 'gewoon' bijzonder. Bij O.O&S [Onderwijs. Onderzoek en Studentenzaken] is geen visie, ze weten niet wat we doen, hebben één of ander benchmark gemaakt, dus de HU kan ook wel met minder studentendecanen, maar hebben niet gekeken hoe de studentenbegeleiding verder in de organisatie geregeld is. 

Er heerst een schijndemocratie, je mag zogenaamd meedenken, maar het wordt toch gedaan zoals zij vinden dat het moet. Er worden bewust onervaren projectleiders op projecten gezet, in één jaar tijd hebben we 5 leidinggevenden gehad, het merendeel onbekwaam. 

Jongere collega's zijn bang. We hebben één leidinggevende gehad die ons bewust tegen elkaar uitgespeeld heeft, waardoor wij (helaas) als HU-team nu verzwakt zijn.

Ik schrijf je dit met pijn in mijn hart, ik heb vele goed jaren bij de HU gehad, maar de laatste jaren is echt triest geworden voor de studenten die geen blauwe ogen hebben, meisjes zijn en ouders hebben die niet psychiatrisch gestoord zijn, of in vechtscheidingen zitten of doodgaan, etc, dus toch wel 20 % van de studenten HU-populatie.

Einde citaat en voor mij het begin van een lange, lange vloek. Ik moet weer 's een brief aan Jan Bogerd schrijven. Als ik in zijn schoenen stond, dit soort dingen las en dat niet 1, 2 of 3 maar (zoals mij overkomt) 30, 40, 50 keer, dan zou ik niet rusten tot de onderste steen boven was - of emigreren en een sinaasappelkwekerij in Spanje beginnen.

aanvullingen en commentaren, graag via antwoordformulier ('Vertel je verhaal') in linker kolom

commentaar 1, vanuit het Archimedes Instituut, Faculteit Educatie - over wat in ons vorige leven heette 'Kadaverdisziplin):

Als X en Y kan ik de observaties alleen bevestigen. Ik wil daar het volgende aan toevoegen. In schooljaar 2012-2013 kwam er bij Archimedes (onder de nieuwe directeur Z.) het volgende RGW-formulier. Het begint met: "Ik committeer mij aan de strategie van Instituut Archimedes en lever hieraan verschillende bijdragen. Deze zijn uitgewerkt in de onderstaande resultaatafspraken." Na protest van het personeel (en nadat was gebleken dat geen enkele andere HU-afdeling zo'n RGW-formulier had) werd deze 'verklaring van commitment' weer geschrapt. Het geeft goed aan uit welke hoek de wind waait.

commentaar 2, uit een eerdere brief van een andere decaan:

Ik ben decaan en 2 jaar geleden (denk ik?)ontvlochten naar HU Diensten.  Direct na de vrolijke welkomstmail volgde het bericht dat HU Diensten 20 %  moest bezuinigen. Op mijn afdeling ging dat hard omdat een aantal  medewerkers met pensioen ging, vrijwillig vertrok of een contract werd niet verlengd. Deze mensen werden niet vervangen. Terwijl het aantal medewerkers  terug liep bleven de werkzaamheden gelijk, ondanks de belofte van een  nieuwere, efficientere werkwijze. Feit dat we in de afgelopen 2 jaar 5  leidinggevenden hebben gehad hielp daar ook niet bij. Wat ook direct veranderde na de ontvlechting was de RGW cyclus. Wij kregen een  beoordelingsformat dat sterk was gericht op positieve houding t.a.v. de  veranderingen (het mag geen reorganisatie heten). Nergens in het formulier  kan je kwijt hoe je op je dagelijkse werkzaamheden functioneert, je kunt alleen maar scoren op aanvullende projecten. Dit is meermalen aangekaart bij het managementteam maar er is helaas nog niets veranderd. Op dit moment wordt het werk van de decanen verder uitgekleed. Er is gekozen voor een click call consult systeem, zonder dat duidelijk is of dit past bij ons werk, of het daadwerkelijk zal bijdragen aan een efficiëntere werkwijze. Onze bijdrage aan dit systeem is min of meer verplicht, zonder dat onze inhoudelijke bijdrage meegenomen wordt. Tot slot vraag ik me af hoe lang de bezuinigingen op mijn afdeling nog door gaan. Ik hoorde van Jan Bogerd dat de bezuinigingsdoelstelling van 20 miljoen bijna gehaald is. Toch worden nog steeds decanen wegbezuinigd. Dwz, niemand die vertrekt wordt vervangen. Dan moet je je werk wel anders gaan inrichten, anders verzuip je. Wat me vooral heeft verbaasd is dat wij als medewerkers steeds mondjesmaat worden geïnformeerd over de maatregelen en bezuinigingen. Al 2 jaar is volstrekt onduidelijk waar ons werk heen gaat, wat wij straks gaan doen. Weet het MT dit zelf ook nog niet? Of wil men dit niet vertellen? Ik vind beide ongelooflijk.

Plaatjes afkomstig uit het Onderwijsblad van 7 maart 2015,
met daarin overigens ook de term 'pakkenmannen'